องค์ประกอบหลักในการเกิดไฟไหม้มี 3 ประการ เรียกว่า “สามเหลี่ยมไฟ” ประกอบด้วย:
1. เชื้อเพลิง (Fuel): วัตถุหรือสารที่สามารถติดไฟได้ เช่น ไม้ กระดาษ ผ้า น้ำมัน เบนซิน แก๊ส ฯลฯ
2. ความร้อน (Heat): พลังงานความร้อนที่เพียงพอที่จะทำให้เชื้อเพลิงลุกไหม้ แหล่งกำเนิดความร้อนอาจมาจากประกายไฟ เปลวไฟ แสงแดด ความร้อนจากเครื่องใช้ไฟฟ้า ฯลฯ
3. ออกซิเจน (Oxygen): ก๊าซออกซิเจนในอากาศ ซึ่งจำเป็นต่อการเผาไหม้ ไฟจะไม่สามารถลุกไหม้ได้หากไม่มีออกซิเจนเพียงพอ
เมื่อองค์ประกอบทั้ง 3 นี้อยู่ร่วมกัน ไฟจะเกิดขึ้นและลุกลาม การป้องกันและดับไฟสามารถทำได้โดยการกำจัดองค์ประกอบใดองค์ประกอบหนึ่งออกไป เช่น:
- กำจัดเชื้อเพลิง: เก็บวัสดุไวไฟให้เป็นระเบียบ เก็บขยะอย่างถูกวิธี
- ลดความร้อน: ติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันไฟฟ้าเกิน ปิดเครื่องใช้ไฟฟ้าเมื่อไม่ใช้งาน
- ลดออกซิเจน: ปิดประตู หน้าต่าง เพื่อจำกัดปริมาณออกซิเจน
นอกจากสามเหลี่ยมไฟแล้ว ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่ส่งผลต่อการเกิดไฟไหม้ เช่น:
- ปฏิกิริยาลูกโซ่: เมื่อเชื้อเพลิงได้รับความร้อน ไอระเหยของเชื้อเพลิงจะลุกไหม้และปล่อยพลังงานความร้อนออกมา ความร้อนนี้จะทำให้เชื้อเพลิงรอบข้างลุกไหม้ เกิดเป็นปฏิกิริยาลูกโซ่ ไฟจะลุกลามอย่างรวดเร็ว
- แรงลม: แรงลมสามารถพัดพาไฟลุกลามไปยังพื้นที่อื่น
- สภาพแวดล้อม: สภาพอากาศที่ร้อนและแห้งแล้ง
การป้องกันไฟไหม้ที่ดีที่สุดคือการป้องกัน ควรติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันไฟไหม้ เช่น เครื่องตรวจจับควัน อุปกรณ์ดับเพลิง ฝึกซ้อมแผนหนีไฟ และสร้างจิตสำนึกรู้เท่าทันเกี่ยวกับความเสี่ยงของไฟไหม้